De Dordogne…veel meer dan een rivier !
De Dordogne is met zijn lengte van 483 km de vijfde rivier van Frankrijk. Zij ontstaat aan de voet van de Puy de Sancy, en aan de bec d'Ambès waar ze zich mengt met het onrustige water van de Garonne om de monding van de Gironde te vormen.
Wat betreft milieu en fauna, bezit het stroomgebied van de Dordogne een rijk, gevarieerd en bijzonder goed bewaard gebleven erfgoed. De aanwezigheid van meerdere kenmerkende soorten getuigen hiervan: de steur, zalm, otter...
De Dordogne is een Natura 2000 natuurgebied; en het gehele stroomgebied is een door de UNESCO biologisch beschermd gebied.
Van Urval tot Mauzac
Bij binnenkomst in het Land van Bergerac, niet ver van het dorp Urval, wordt de Dordogne breder en ook trager.
Tussen Buisson-de-Cadouin en Lalinde heeft zijn heldere water met veel geduld de rots geslepen, om prachtige meanders omringd door kliffen te vormen: de cingle van Limeuil en de cingle van Trémolat.
Aan de voet van de klif biedt de rivier eten en onderdak aan een veel vogels, want het is hier heerlijk rustig: eend, reiger, wouw, ijsvogel, zwaan, meerkoet, aalscholver, fuut, zilverreiger...
In Limeuil, één van de mooiste dorpjes van Frankrijk, vult de Dordogne zich met het water van de Vézère, die zelf ook een gigantische afstand afgelegd heeft.
En hier dan het grote recreatieplas van Mauzac, waar de Dordogne gestopt wordt door een stuwdam, gebouwd aan het begin van de 20ste eeuw.
Ten tijde van de binnenscheepvaart...Van Mauzac tot Bergerac
Van de andere kant van de haven geeft een sluis de ingang van het zijkanaal van de Dordogne aan: dit bouwwerk van ongeveer 15 kilometer, gebouwd in het midden van de 19de eeuw, zorgde ervoor dat de gabares veilig naar Tuilières konden door de gevaarlijke versnellingen van de Grand Thoret, de Gratusse en Pesqueyroux te vermijden; maar ook uit de buurt van de legendarische draak, de Coulobre te blijven.
Bij hoogwater, als het omlaag en omhoog gaat, gaan hier zware ladingen hout, korrels, papier, ijzer en wijn voorbij, geproduceerd in de streek, of zout, suiker en kruiden uit exotische contreien…
Maar na enkele tientallen jaren al zal de spoorweg de waterweg vervangen; de elegante boten moesten plaatsmaken voor treinen, de gabarevaarders werden spoorwegbeambten…
Een wandelpad langs het kanaal laat zien wat de binnenvaart op de Dordogne was; deze vertrekt vanuit Mauzac, bezoekt de bastide Lalinde, het stroomgebied van Port-de-Couze, de haven en kanaalbrug van Saint-Capraise-de-Lalinde, alvorens te eindigen bij de stuwdam van Tuilières; hier eindigde het kanaal in de rivier, dankzij een goed uitgedacht systeem van sluizen. We vinden hier tevens een verbazingwekkend liftsysteem speciaal voor trekkende vissen, en een ontdekkingspad waar u alles komt te weten over het kanaal en de gabares.
Het dragen van Bergerac
In het hart van de wijngaard...Van Bergerac tot Port-Sainte-Foy
De geschiedenis van Bergerac is onlosmakelijk verbonden met de Dordogne; want de stad heeft zich dan wel ontwikkeld rond zijn nu verdwenen kasteel, zijn hart lag aan de haven- en een groot hart, die op het ritme sloeg van de oneindig vele gabares die hier af en aan gingen. Op steenworp afstand van de haven, nemen de straten van het historische hart u mee voor een wandelingetje langs de architectonische parels vol geschiedenis.
Vanuit de prachtige haven aan de Dordogne….moet u zeker een heerlijk tochtje in een gabare-boot maken; en vanaf de rivier ziet u het plaatsje ook nog van een geheel andere kant !
Wat het jaagpad betreft, die wordt tegenwoordig gebruikt om wandelingen langs de oevers te maken, tot aan de stuwdam van Bergerac, om vervolgens met de stroom richting Prigonrieux te gaan.
Op steenworp afstand, genesteld in een meander (cingle) die zijn naam draagt, bezit het dorpje Le Fleix andere sporen van de binnenscheepvaart; waaronder een scheepshelling, en vakwerkhuizen waarvan enkelen gebouwd zijn met planken en stukken draagconstructie afkomstig van gabares…te zwaar voor andere doeleinden.
Van de één naar de andere wijngaard… Van Port-Sainte-Foy tot Lamothe-Montravel
Tegenover bastide de Sainte-Foy-la-Grande, heeft Port-Sainte-Foy een museum voor rivier en wijn van Dordogne, die verteld over de rivier, en de handel van Bergerac wijnen in de tijd van de gabares, de export naar Engeland en Nederland.
De Dordogne vervolgt zijn weg door het mozaïek van wijngebieden tot Montcaret, waar de overblijfsels worden bewaard van waardevolle tegels van een Gallo-romeinse villa.
Voor Tour de Montaigne, moet men de Dordogne vallei uit en de Lodoire, één van de zijrivieren volgen. Dit was een tijdje de grens tussen protestanten en katholieken.
Richting de Oceaan
De Dordogne wordt a breder, en gaat verder als grote rivier, waarin de beroemdste wijngaarden ter wereld hun dorst lessen.
De invloed van de oceaan wordt al sterker met de getijden, en we kijken met verbazing naar de voorstelling aangeboden door le Mascaret; de sterkste zullen een "lekkernij" zijn voor glijliefhebbers.
In Libourne voegt de L'Isle nog wat water toe, en niet zo'n klein beetje! Wat verder, bij bec d'Ambès, na een reis van bijna 500 km, mengt de krachtige Dordogne zich eindelijk met het woelige water van de Garonne; met deze samenloop ontstaat de grootste monding van Europa: de Gironde.